Kwalitatieve data-analyse software als historische hulpmiddel

Elise van Alphen (Universiteit voor Humanistiek)
Joost Vijselaar (Universiteit Utrecht)

De laatste jaren is in de sociale wetenschappen het gebruik van kwalitatieve data-analyse (QDA) programma’s als Atlas-ti en Nvivo ingeburgerd geraakt. Deze programma’s zijn ontwikkeld voor inhoudelijke analyse van bijvoorbeeld interviews en enquêtes met open vragen. De functies van de software zijn veelal gebaseerd op inductieve methodes van onder meer de ‘grounded theory approach’. Bij kwalitatieve benaderingen gaat het om nauwgezette tekstanalyse. De klassieke aanpak van het historische onderzoek sluit hier goed bij aan.
Softwarepakketten als ATLAS.ti en NVivo hebben – voor zover wij kunnen nagaan – desondanks nog maar weinig ingang gevonden onder historici. Toch lijken deze programma´s bij uitstek geschikt voor de analyse van bepaalde bronnen. Zo komen ze in aanmerking voor onderzoek in meer of minder grote verzamelingen van bronnen van uniforme aard, zoals brieven, patientendossiers, krantenartikelen et cetera.
In deze sessie willen wij graag de programma’s demonstreren, ervaring delen, varianten en mogelijkheden inventariseren en de specifieke historische toepassingen onderzoeken, evenals de mogelijk begrenzingen. Een belangrijke kwestie is bijvoorbeeld de vraag hoe in deze programma’s om te gaan met chronologie, waarvoor ze niet in eerste instantie zijn ontwikkeld. Mogelijk zou de sessie een startpunt kunnen vormen voor verdere samenwerking en uitwisseling rond het gebruik van kwalitatieve data-analyse software in de geschiedschrijving.

Categories: Coding, Data Mining, Session Proposals, Session: Talk |

About Joost Vijselaar

Historian of psychiatry working with NVivo, for qualitative data analysis of patient records from the twentieth century.

4 Responses to Kwalitatieve data-analyse software als historische hulpmiddel

  1. Leonie de Goei says:

    Dag Joost en Elise,

    Dank voor julie voorstel. Ik zou zelf ook erg graag weten of er behalve deze dure programma’s voor kwalitatieve data-analyse ook soortgelijke open source software beschikbaar is. En natuurlijk of er programma’s zijn die wel goed om kunnen gaan met chronologie.
    Wat mij ook al langer bezig houdt is de vraag hoe historici die met grote verzamelingen bronnen van uniforme aard werken (en dat zijn er toch veel) maar die dit soort software niet gebruiken hun gegevens kwalitatief analyseren.

    Tot dinsdag!

    Leonie

  2. beste allen,

    mijn ervaring als oral history specialist en al een tijdje bezig met voorwaarden voor hergebruik van kwalitatieve data, is dat historici vaak zelf een systeem verzinnen en niet gebruik maken van een bestaande structuur, zeker als het gaat om interpretatie van interviews. Voor zo ver ik weet bestaat een Open Source variant van kwalitatieve data software nog niet, maar het zou niet zo moeilijk moeten zijn om iets dergelijks te maken. Zie voor een artikel over voorwaarden voor hergebruik van data de bundel: www.watveteranenvertellen.nl
    Ik hoop dat deze workshop zo gepland wordt dat ik aan kan sluiten,
    groet
    Stef Scagliola

  3. stef scagliola says:

    Ik wilde van dit podium gebruik maken om te wijzen op een hele rijke bron voor het vinden van interviews: de federatieve zoekomgeving voor oral history collecties, een pilot van het Instituut voor beeld en geluid en de Erasmus Studio:
    oht.staging.dispectu.com

    Stef

  4. Reinoud Bosch says:

    Beste Leonie,

    en.wikipedia.org/wiki/Computer-assisted_qualitative_data_analysis_software noemt een aantal open source pakketten. Je kunt ook word gebruiken, daar heb ik zelf goede ervaringen mee, maar het vereist wel wat organisatie van materiaal in mappen en bestanden etc. (je bouwt als het ware je eigen code-netwerk). Hahn bespreekt het gebruik van Office waarbij ook Access of Excel wordt ingeschakeld. Zie Hahn, C. (2008) Doing qualitative research using your computer: a practical guide, Sage, London, besproken in KWALON 45 (2010, 15:3) door Martijn van Lanen. Dat hele KWALON nummer gaat trouwens over kwalitatieve data analyse software.

    Groet,

    Reinoud Bosch

Comments are closed.