Elise van Alphen (Universiteit voor Humanistiek)
Joost Vijselaar (Universiteit Utrecht)

De laatste jaren is in de sociale wetenschappen het gebruik van kwalitatieve data-analyse (QDA) programma’s als Atlas-ti en Nvivo ingeburgerd geraakt. Deze programma’s zijn ontwikkeld voor inhoudelijke analyse van bijvoorbeeld interviews en enquêtes met open vragen. De functies van de software zijn veelal gebaseerd op inductieve methodes van onder meer de ‘grounded theory approach’. Bij kwalitatieve benaderingen gaat het om nauwgezette tekstanalyse. De klassieke aanpak van het historische onderzoek sluit hier goed bij aan.
Softwarepakketten als ATLAS.ti en NVivo hebben – voor zover wij kunnen nagaan – desondanks nog maar weinig ingang gevonden onder historici. Toch lijken deze programma´s bij uitstek geschikt voor de analyse van bepaalde bronnen. Zo komen ze in aanmerking voor onderzoek in meer of minder grote verzamelingen van bronnen van uniforme aard, zoals brieven, patientendossiers, krantenartikelen et cetera.
In deze sessie willen wij graag de programma’s demonstreren, ervaring delen, varianten en mogelijkheden inventariseren en de specifieke historische toepassingen onderzoeken, evenals de mogelijk begrenzingen. Een belangrijke kwestie is bijvoorbeeld de vraag hoe in deze programma’s om te gaan met chronologie, waarvoor ze niet in eerste instantie zijn ontwikkeld. Mogelijk zou de sessie een startpunt kunnen vormen voor verdere samenwerking en uitwisseling rond het gebruik van kwalitatieve data-analyse software in de geschiedschrijving.

Hay Kranen (Nijmegen, 1983) is sinds 7 oktober 2013 in dienst bij de Koninklijke Bibliotheek en het Nationaal Archief in Den Haag als de eerste Nederlandse Wikipedian-in-Residence. Vanuit die functie verbindt hij de gemeenschap van Wikipedia met de medewerkers van de KB en het NA via allerhande activiteiten en projecten: introductieworkshops, beelddonaties en concrete vragen vanuit de gemeenschap.

In deze sessie zal Hay toelichten wat het betekent voor een erfgoedinstelling om een Wikipediaan in huis te halen, welke concrete resultaten er al gehaald zijn, en wat er de komende zes maanden op stapel staat. Ook zal hij ingaan op de vraag hoe de benadering van een Wikipediaan verschilt van die van de traditionele archief of bibliotheekmedewerker.

In de tweede helft van de sessie zal ook het publiek een actieve rol kunnen spelen door mee te discussiëren over de stelling: is een Wikipedian in Residence dé manier om erfgoedinstellingen te laten overleven in deze digitale 21ste eeuw?

Christophe Verbruggen geeft op 14 januari een workshop getiteld: ‘A basic introduction into network visualisation tools’. Lees hieronder meer over de opzet van de workshop en laat eventueel suggesties achter:

Van tijdlijnen en infographics tot geo-spatiale analyses: datavisualisering doet het goed anno 2014. Het is één van de verklaringen voor de groeiende belangstelling voor Sociale Netwerk Analyse (SNA). Een belangrijke meerwaarde van SNA is immers de mogelijkheid om data te verkennen, analyses te visualiseren en tegelijkertijd te communiceren. In deze korte introductie maken we kennis met een aantal onderliggende principes van SNA en geslaagde en minder geslaagde toepassingen in historisch onderzoek. We zullen het niet hebben over de onderliggende algoritmes of met één specifieke visualiseringstool leren werken, maar na deze korte introductie bent U wel in staat zelf oordeelkundig aan de slag te gaan met programma’s zoals Gephi, UCINET (Netdraw) of NodeXL.

[A note on language: all visitors are very much welcome to THATCamp The Hague! We expect most of the participants to be Dutch-speaking which is why part of this website is in Dutch. However, workshops/sessions can and will be held in English if that is needed]

Jan Hein Hoogstad (UvA) en Marijn Koolen (UvA) geven op 14 januari een workshop ‘programmeren voor geesteswetenschappers’. Lees hieronder meer over hun opzet van de workshop en laat eventueel suggesties achter:

Vaak gebruiken onderzoekers een heel scala aan tools, waarbij elke tool een klein aantal stappen van het onderzoeksproces ondersteunen. Maar vaak passen de mogelijkheden van een specifieke tool niet precies op wat je gedaan wilt krijgen. Programmeren geeft je volledige controle over al deze stappen. Bovendien leer je via programmeren beter begrijpen hoe tools werken, en welke consequenties er verbonden zijn aan het gebruik van bepaalde tools en aan de keuzes die gemaakt moeten bij het bouwen van zo’n tool. Deze workshop is erop gericht om Geesteswetenschappers in staat te stellen om zelf tools te maken en bestaande tools aan te passen.

In deze workshop richten we ons op javascript. Met javascript kan je zowel server- als client-side programmeren, evenals met databases communiceren. Bovendien kun je javascript gebruiken zonder ingewikkelde programmeersoftware te installeren. Alles wat je nodig hebt is een moderne webbrowser!

We behandelen een aantal bouwstenen die in vrijwel alle programmeertalen voorkomen, en die voor elk onderzoeksdiscipline nuttig kunnen zijn. We werken een voorbeeld uit waarbij je direct in de webbrowser programmacode schrijft waarmee je data vergaart via een API en deze in een eigen database stopt.

Een aantal punten die aan bod zullen komen zijn:
– wat is programmeren?
– wat kun je er mee?
– waar kun je meer leren?
– bouwstenen: taal, variabelen, iteratie

Uiteraard kunnen we in deze workshop slechts een tipje van de sluier oplichten. Serieus programmeren leer je alleen door veel te oefenen, te leren van voorbeelden en vragen te stellen aan andere programmeurs. Maar met deze workshop willen we laten zien dat programmeren niet mysterieus of magisch is. Iedereen kan het!